Meerlingen

Zwanger zijn is bijzonder, zwanger zijn van een twee- of meerling extra bijzonder. De meeste mensen rekenen niet direct op een meerling en moeten er soms even aan wennen.

Vanaf het moment dat je weet dat je meerdere kindjes draagt, ben je je er ook van bewust dat goede controle essentieel is om je kindjes en het verloop van je zwangerschap goed in de gaten te houden. De kans dat het met één of zelfs alle kindjes plotseling niet goed gaat, is groter dan bij een éénling-zwangerschap. Elk extra kindje brengt meer risico’s met zich mee. De extra controles kunnen voor rust en vertrouwen zorgen maar ze kunnen ook extra spanning geven en de roze wolk wat doen vervagen.

Tweeling

Mijn tweeling is overleden

Een tweeling verliezen betekent verdriet om twee afzonderlijke kindjes, elk met een eigen persoonlijkheid en een leven wat had kunnen zijn. Er zijn meerdere situaties denkbaar waarin je voor korte of langere tijd nog de hoop kunt hebben één van je tweeling te kunnen behouden. Als je weet dat je er één gaat verliezen is dat al een klap, als dan ook blijkt dat je ze allebei gaat verliezen is dat weer een nieuwe klap. Een tweeling verliezen betekent twee mensjes verliezen. Twee zeer gewilde, welkome baby’s.

Dat slaapgebrek waar iedereen het over had, gaat nooit komen. Over borstvoeding of flesvoeding hoef je geen beslissing meer te nemen. Thuis is de tijd stil blijven staan bij de pas aangeschafte bedjes en nieuwe stationcar. Misschien had je de hele kinderkamer met alles “keer twee” al klaar. Grapjes over tweelingen zul je nooit meer horen. En je hoeft niet meer te beslissen of ze nou wel of niet bij elkaar in de klas moeten zitten. En of ze misschien vaak zullen weten wat de ander denkt. Een tweeling verliezen betekent je kindjes kwijt zijn en daarnaast zelf ook een bijzonder leven verliezen.

Eén van mijn tweeling is overleden in de buik/direct na de geboorte, de andere baby is later ook overleden.

Het belangrijkste verschil bij verlies van een meerling waarbij er een (even) blijft leven is dat er eigenlijk geen ruimte is voor rouw voor de overleden baby. Er is een baby die aandacht nodig heeft en leeft. Daar gaat je energie naar toe. De moeder heeft dat vaak sterker omdat zij al haar energie nodig heeft voor de levende baby maar ook zelf aan het herstellen is van de bevalling.

‘Er is 3x rouwverwerking: 1x voor jezelf, 1x voor je partner en 1x samen. Heb geen oordeel over wat de ander doet en vraag regelmatig wat de ander nodig heeft. En zorg dat je zelf ook doet wat voor jou werkt. Het rouwproces was heel anders voor Laura dan voor mij. Ik ging sneller, omdat ik geen fysiek herstel nodig had. Dus met sommige zaken, zoals de crematie, was Laura nog helemaal niet bezig, terwijl ik daar wel al wat mee wilde doen. Dus ik heb gewacht tot zij zei: ik kan er nu over nadenken. We waren heel veel aan het afstemmen waar de ander mee bezig was zodat we elkaar snapten. Je hebt namelijk de neiging om zelf dingen te doen en er van uit te gaan dat de ander dat dan wel snapt, maar zo werkt het niet.’

Marius, vader van Alex, Pekka* en Tobias* en Ruben

‘Ik werd overspoeld door heel veel en tegenstrijdige emoties. Verdriet om de dochter (Kiki) die we verloren hadden, blijdschap om de dochter die nog leefde (Meijs). Gevoel dat ik tekort schoot heb ik vaak gehad; te weinig aandacht om te rouwen om Kiki, want Meijs had ons nodig. Te weinig aandacht voor Meijs door het verdriet wat me in beslag nam. En ook schuldgevoelens naar mijn zoontje die ik twee zusjes had beloofd en vervolgens een hele periode weinig papa en mama zag, omdat wij gekluisterd waren aan het ziekenhuis. En we na lang wachten alsnog met lege handen thuis kwamen. Het maakte dat ik me momenten compleet verdoofd voelde en dacht een ontaarde moeder te zijn geworden. Doordat ik mijn zorgen uitsprak, werd me gaandeweg duidelijk dat het mijn eigen beschermingsmechanisme was. Het was veel te veel.

Twee maanden lang had ik al mijn hoop gevestigd op Meijs. Slopende tijden met veel onzekerheid, maar langzaam gingen we de goede kant op. En op het moment dat we er in durfden te geloven dat ze mee naar huis zou gaan, sloeg het noodlot toe en moesten we ook haar laten gaan. Haar overlijden is de meest zwarte dag uit mijn leven, maar het moment dat zij uit haar lijden verlost was, voelde ook als een opluchting.

Het rouwproces dat ik doorga, gaat in fases. Terwijl ik voor allebei oneindig veel liefde voel, is Meijs vaker op de voorgrond. Ook hier kon ik me schuldig over voelen, maar ik heb geleerd dat het is wat het is. Dat al die verschillende emoties er mogen zijn en dat ik mezelf daar niet om hoef te veroordelen.’

Katinka, moeder van Faas, Kiki* & Meijs* en Duuk

Lees ook: bij of kort na de bevalling overleden en mijn baby gaat overlijden.

Eén baby is in de buik overleden

Als blijkt dat één kindje in je buik is overleden, breekt er een verwarrende tijd aan. Twee heel verschillende emoties overmeesteren je: verdriet om het kindje dat je niet kunt zien opgroeien en vreugde om de baby die je straks in je armen kunt sluiten. Maar het is ook normaal om bang te zijn over wat de komende weken of maanden je gaan brengen.

Kun je de zwangerschap uitdragen en hoe zal je overleden kindje er dan uitzien. Hoe zal de bevalling dan gaan? Soms zal er voor gekozen worden de zwangerschap iets eerder in te leiden om de risico’s voor het nog levende kindje zo veel mogelijk te beperken.

Maar soms komt de bevalling ook voor het levende kindje te vroeg en dit zorgt voor een extra spannende tijd. Ook al ben je “voorbereid” op dat je kindje niet meer leeft, je weet niet wat je kan verwachten. En je gaat op het moment dat je het weet ook nog niet gelijk het afscheid plannen. Veel moeders denken: “Zolang je nog in mijn buik zit ben je nog van mij! En kan niemand je nog wegnemen” .

Daarna is het belangrijk dat je tóch heel bewust met je overleden kindje bezig bent tijdens die kostbare dagen na de geboorte. En dat is best lastig want je bent zo gefocust op het nog levende kindje (dat soms nog vecht voor zijn leven). Maar het overleden kindje heb je maar zó kort om van te “genieten”.

Lees ook: stilgeboorte

Eén baby is overleden door vroeggeboorte

Het risico bij een tweelingzwangerschap is dat je baby’s te vroeg worden geboren. Vanaf een termijn van 24 weken zwangerschap zullen de artsen er alles aan doen om de baby’s in leven te houden. Ze zijn alleen nog erg klein en kwetsbaar en de risico’s blijven erg groot. De eerste maanden zullen heel spannend zijn

Lees ook: bij of kort na de bevalling overleden

Eén baby is overleden na de geboorte

Als je tijdens de zwangerschap te horen krijgt dat een van de tweeling ziek is, verkeer je vanaf dat moment in een staat van een-alles-omvattende-overlevingsdrang voor je beide kindjes. Alle gevaren en risico’s worden uitvoerig en herhaaldelijk besproken maar je gevoel zegt je dat je moet strijden voor twee leventjes. Ze moeten samen zijn. Als ouder ga je nadenken over wat er moet gebeuren wanneer je je kindje na de operaties mee mag nemen naar huis. Kan hij naar de opvang? Wat voor zorg moet hij krijgen? Zal hij goed kunnen meekomen op school? Kunnen wij allebei blijven werken? Hoe oud zal hij worden….? Hoe verdeel je je aandacht over twee baby’s als er een in het ziekenhuis ligt en de ander bij je is? Eigenlijk heb je na de geboorte geen tijd meer om ergens bij stil te staan, je zit in een achtbaan, een sneltrein, een stroomversnelling en je hebt het gevoel dat je nog maar net je hoofd boven water houdt. Ook al is er voortdurende angst: de realiteit, het geloof in je kind en zijn herstel houdt je als gezin op de been en daar klamp je je aan vast. En dan houdt het ineens op, die routine waar je al dagen, weken of zelfs maanden in hebt gezeten. Niet meer naar het ziekenhuis, geen onderzoeken, geen hoop meer.

Lees ook: mijn baby gaat overlijden

Drieling

Zwanger zijn van een drieling komt niet veel voor en is dus helemaal bijzonder. In het begin van de zwangerschap ben je misschien in shock en maak je je zorgen over alle praktische zaken. Past het wel in de auto? Hoe kan ik drie baby’s borstvoeding geven? Wie kan ons helpen bij de verzorging? Kunnen we nog wel slapen? Al snel komen ook de zorgen over deze risicovolle zwangerschap. Wanneer ga ik bevallen? Blijven ze wel lang genoeg zitten? Hoe ga ik bevallen? Je zult extra gecontroleerd worden want de kans dat er iets niet goed gaat is groot.

Veel van de gevoelens bij het verliezen van een drieling zijn gelijk aan die van een tweeling en dus verwijzen we je naar de tekst hierboven. Hieronder vind je wel ervaringsverhalen van ouders die een drieling hebben verloren.

Het moment dat we hoorden dat er een drieling op komst was, moesten we even bijkomen. Hoe doe je dat, drie baby’s in één keer?! Geen seconde heb ik getwijfeld over dat het niet goed ging. Ik voelde me top en elke echo was ontzettend positief. Na 25 weken ging het ineens gigantisch mis. Onze tweeling, Jacky en Macy, was overleden door TTS. Ruby werd een dag later geboren. De roze wolk was ineens over. Iets wat keihard binnenkomt, en wat je je soms nog steeds niet kan beseffen. Maar het verdriet probeer ik om te zetten in geluk. Wat een geluk dat wij ouders mogen zijn van een drieling, hoe bijzonder is dat! Natuurlijk hadden we niets liever gewild dan de meiden bij ons te hebben, maar ze zijn nu samen en ik ben apetrots dat ze toch 25 weken bij ons mochten zijn.
Lisette, moeder van Jade, Ruby*, Macy* en Jacky*

FEITEN

Kans op een tweeling

In Nederland worden de laatste jaren ongeveer 3000 tweelingen per jaar geboren. Een aantal jaren geleden waren dat er meer, dat kwam vooral doordat er bij vruchtbaarheidsbehandelingen meer embryo’s werden teruggeplaatst dan nu.

De kans op een spontane tweelingzwangerschap is in Nederland ongeveer 1 op de 80 of 90. Dat wil zeggen dat op 1 op de 80 of 90 vrouwen die een spontane zwangerschap hebben (dus, zonder medische hulp) een meerlingzwangerschap is. In 2007 was in Nederland nog 1 op de 60 zwangerschappen!

Kans op een drieling

De kans op een drieling is heel veel kleiner. Per jaar worden er in Nederland ongeveer 40 drielingen geboren. Vroeger waren dat er veel meer, maar het aantal drielingen is sterk verminderd na de aanpassing van de vruchtbaarheidsbehandelingen als IVF en ICSI. Kennelijk werden er vroeger ‘makkelijker’ meerdere embryo’s teruggeplaatst, waardoor een vrouw zwanger werd van een drieling.

De gemiddelde zwangerschapsduur van een drieling is 33,4 weken. De langste was 37,5 weken. In veel gevallen zullen de artsen ook erg tevreden zijn met 32 weken. Wat voorop staat is niet de termijn, maar de juiste balans tussen de gezondheid van de moeder en de gezondheid van de kinderen.

32,7% van de drielingen komt met een normale bevalling ter wereld, en 67,3% met een keizersnede.

Complicaties bij meerlingen

• Foetale complicaties: vroeggeboorte, groeiachterstand, aangeboren afwijkingen, transfusie van bloed onderling (TTS), navelstrengverknoping.
• Complicaties bij de moeder: zwangerschapsmisselijkheid, hoge bloeddruk, bloedarmoede, zwangerschapssuikerziekte, te veel vruchtwater, voorliggende moederkoek, urineweginfecties.
• Complicaties bij de bevalling: liggingsafwijkingen (stuitligging, dwarsligging), navelstrengcompressie, placentaloslating, weeënzwakte, veel bloedverlies na de bevalling.

Meer informatie

Op de website www.tweelingengeltjes.nl lees je ervaringsverhalen van andere ouders van een overleden twee- of meerling. In de besloten Facebookgroep TweelingEngeltjes helpen meer dan 400 ouders van een overleden twee- of meerling elkaar.

Stichting Alleen geboren tweelingen Nederland: https://www.stichtingatn.com/

Als Jorie een jaar of zes is, neemt haar moeder haar in vertrouwen: ze had eigenlijk een tweelingzusje, maar dat is dood geboren. Haar moeder drukt haar op het hart de naam van haar zusje nooit hardop te zeggen. ‘Wees blij dat je ook een gezonde dochter hebt,’ kregen haar ouders na haar geboorte in 1981 te horen. Hun verdriet werd niet begrepen, en afscheid hebben ze niet genomen. Iedereen zweeg.
Ruim dertig jaar later doorbreekt Jorie Horsthuis de stilte. Ze wil weten of er nog iets over haar tweelingzusje bekend is en gaat op zoek in het ziekenhuis, de basisregistratie en het crematorium. Ze interviewt verloskundigen, gynaecologen en wetenschappers, en bovenal praat ze met haar ouders en broertjes. Waarom mocht het meisje nooit genoemd worden?

Dit boekje is geschreven door Ramon van Loon, de papa van Fiene en Kai*, speciaal voor alleengeboren tweelingen, hun familieleden en zorgverleners om hen te steunen in het omgaan met het verlies van een tweelingbroertje of -zusje. Het verhaal kan helpend zijn om laagdrempelig het gesprek met kinderen aan te gaan wanneer daar het moment voor is. Er wordt beeldend uitleg gegeven over hoe een overleden tweelingbroertje of -zusje toch altijd dichtbij is. Het is een verhaal met passende illustraties om waardevolle, onbetaalbare herinneringen levendig te houden.
Meer informatie en bestellen kan via: www.mijnbroertjeiseensuperheld.nl